De Kracht van het Wheel of Consent

In elke vorm van menselijk contact, van persoonlijke relaties tot professionele interacties, speelt het concept van toestemming een fundamentele rol. Wanneer er afstemming is, is er veiligheid. Onveiligheid ontstaat wanneer er verwarring is op de intenties.

Het ‘Wheel of Consent’, ontwikkeld door Dr. Betty Martin, is een veelzijdig model dat helpt de essentie van toestemming te doorgronden in alle soorten relaties en interacties. Maar wat houdt het Wheel of Consent precies in, en hoe kan het ons helpen beter te navigeren in de complexiteit van menselijke connecties?

The Wheel of Consent en intimiteit

In intieme relaties, tussen partners of andere, is afstemming fundamenteel. Het is immers pas als beide partijen zich oprecht veilig voelen, dat er volledige overgave kan zijn. Als er geen afstemming is, zal je in je hoofd de hele tijd waakzaam blijven en kan je je hart niet openen.

Voor diepe verbinding, échte overgave en passie is die veiligheid essentieel.

Wat is het Wheel of Consent?

Het Wheel of Consent (in het Nederlands: Het Wiel van Afstemming) is een model dat de dynamieken van geven en ontvangen in relaties uiteenzet. Het verdeelt de interacties in vier kwadranten, gebaseerd op twee vragen: “Wie doet?” en “Voor wie is het?“. Deze vragen helpen ons te bepalen of een actie voor de gever is, voor de ontvanger, of mogelijk voor beiden. Het “geschenk” in deze interacties is aanraking, maar het model is ruimer inzetbaar.

De Vier Kwadranten van het Wheel of Consent

Dienen (Serving):

In dit kwadrant doet de gever iets voor het plezier van de ontvanger. Het is zoals een kopje thee maken voor iemand: ik maak de thee voor jouw plezier. De actie en het geschenk gaan in dezelfde richting: van de gever naar de ontvanger.

De vraag die hiermee samenhangt is: “Wat kan ik voor jou doen, voor jou plezier?” of in het geval van aanraking: “Hoe wil jij door mij aangeraakt worden, voor jouw plezier”?

Accepteren (Accepting)

Tegenover “Dienen” staat “Accepteren”. In dit kwadrant mag ik het geschenk ontvangen van de ander. Ik moet niks doen (de ander doet) en het geschenk is voor mij. Ik ontvang de thee die voor mij gemaakt wordt. In dit kwadrant mag ik aangeven wat mijn wensen zijn (bijvoorbeeld: wil ik suiker of melk). De gever (”dienen”) voelt of mijn verzoek binnen hun grenzen valt.

Veel mensen vinden het moeilijk om helemaal te mogen ontvangen. Er is een neiging om niet teveel te vragen, om het leven van de diener te vergemakkelijken (”koffie is ook goed hoor”), of om iets terug te willen doen.

Nemen (Taking)

In dit scenario doet de ontvanger, maar is het plezier voor zichzelf. Ik mag de ander gebruiken om mijn behoeften in te vullen (binnen hun grenzen, uiteraard).

De vraag die hiermee samenhangt is “Mag ik…”? Bijvoorbeeld: “Mag ik jou aanraken, voor mijn plezier?”

De uitdaging voor de nemer is om niet in te vullen voor de gever. Om helemaal met een open verlangen te durven vragen en geen rem te zetten op het verzoek. De gever (”allowing”) geeft zelf de grenzen aan.

Toestaan (Allowing)

Allowing is het overstaande kwadrant van “taking”. Het gaat over het toestaan dat iemand anders iets met jou doet dat zij willen, terwijl jij daarmee instemt. Het is belangrijk dat de ontvanger zich comfortabel voelt en de grenzen duidelijk aangeeft.

Tussen “taking” en “allowing” gaan de actie en het geschenk elk in een andere richting: de actie gaat van de “taker” naar de “allower”, maar het geschenk gaat omgekeerd.

Grenzen

Binnen het kader van het Wheel of Consent spelen grenzen een cruciale rol. De grenzen vormen een cirkel rond de kwadranten en maken van het model een “wiel”. Elke vraag en elk verzoek is afgestemd en blijft binnen de grenzen van de respectievelijke deelnemer.

Grenzen stellen individuen in staat om hun comfortniveaus, wensen en behoeften duidelijk te definiëren en te communiceren. Ze zijn essentieel voor het creëren van een veilige en respectvolle ruimte waarbinnen interacties kunnen plaatsvinden.

Grenzen zijn relevant in élk kwadrant. Als ik neem (”taking”), is het helder dat dat binnen de grenzen van de “allower” moet vallen. Ook als ik “dien”, hoef ik niet op élk verzoek verzoek in te gaan; als ik als diener over mijn grenzen ga, kom ik in please-gedrag terecht: ik geef meer dan ik eigenlijk wil.

Maar als diender heb ik ook de grenzen van de ontvanger te respecteren. Een geschenk dat opgedrongen wordt, is geen geschenk.

De Grenzen als Speelveld

Afstemming wordt soms als onromantisch gezien, maar het omgekeerde is waar. Door helder te communiceren over de beperkingen, is het ook duidelijk dat alles binnen deze grenzen ok is. Ook dat geeft vrijheid en ontspanning.

Een “nee” hoeft trouwens ook niet het einde van het gesprek te betekenen. Als er een “nee” komt op zoenen, dan kan je creatief op zoek gaan naar waar er wel een “ja” is. Misschien is knuffelen wel ok, of strelen, of mag er wel gezoend worden op een minder intieme plek?

Het is een uitnodiging om in het spel te gaan en de creatieve poorten open te zetten.

De Betekenis van het Wheel of Consent in het Dagelijks Leven

Het Wheel of Consent is niet alleen relevant in intieme relaties, maar in alle vormen van menselijke interactie. Het leert ons over onze eigen grenzen en behoeften, en hoe we deze kunnen communiceren naar anderen. Bovendien helpt het ons te respecteren en te eren wat anderen nodig hebben of wensen.

Door bewust te worden van welk kwadrant onze interacties bevinden, kunnen we bewuster en respectvoller communiceren en handelen. Het leert ons dat toestemming een dynamisch en continu proces is, dat aanwezig moet zijn in alle stadia van een interactie.

Full of Wonder

Zowel in onze retreats als in ons koppelstraject is the Wheel of Consent een vast item op de agenda. Het is een prachtige oefening in het voelen van je eigen verlangens én grenzen en van deze ook uit te spreken tegenover elkaar.